Wy gean oer iis nei hûs;
De loft is klear, ’t iis wol betroud.
Kom, lit dy driuwe oer ’e gledde baan
En drink wat suv’re winter jout.

De stêd leit efter ús;
Syn reek, syn lûden wurde wei;
Wiid leit it fjild yn blide skyn,
De moannehoarn blinkt troch de bleke dei.

De froastwyn strykt oer ’t reid,
En oars gjin lûd as eigen flugge skek.
In ink’le âlde pleats leit oan ’e feart,
De rûchskern’ wazemt, jûkels hingj’ oan ’t tek.

Hoe eigen is it ús,
Dat stille hiem, dat bûthús mei syn kij!
Yn drôge gean w’ it bochtich foarskreaun paad,
De tillen troch, it lytse doarp foarby.

Dêr leit de hege dyk.
Kliuw hjir by op! Sjoch dat ferstjurre fjild!
Fier oer ’e waard de skossen, wyt en heech,
Yn foarse driuw ta blanke bergen tild.

– Sa hat wol Barendsz stien
Op Nova‑Zimbla en seach de flakte oer,
De wide woestenij, foar’t winter kaam
En nacht, en ’t lijen har wjerfoer. –

It blanke wurdt rea-goud;
Noch effen kinst de ljocht’re rânen sjen;
Hast stjert it wei. Kom, lit ús gean:
It waarme hûs bidet syn bern.

I
Nea hie er noch fan God – en leafde? – dicht,
Doe hat er ’t klaad, dat him ferdiek, wat licht.
Mar, o, it wie gjin God om oan te sprekken;
Myn freon, myn freon, dan nea mei d’ eagen ticht?

II
Sa binne wy dan oan de leafde ta;
In earsum harker mei dêr diel fan ha.
Mar as dy leafde lei al ûnfermomme
Yn alle dicht? Myn freonen nim it sa!

III
It easterse kwatryn hat sa syn eigen wêzen;
It wol dy twinge yn ’t djipste ik te lêzen,
Mar wês dan fêst, of ’t nimt dyn skut dy wei,
En iepen leit dyn skande foar de glêzen.

IV
Net jimmer hoecht in dicht nei ’t iv’ge ta te rinnen,
Ek tichter by is dichters stof te winnen;
Dêr is de leaflikens fan ierde’ tún,
En ’t stille omgean fan wat deisk beminnen.

V
Der is sa eat – ik kin it net beneame,
It sil syn stee ha oan bewittens seame –
Is it fier ôf, de wurden haww’ gjin macht,
Mar by syn oanreits silst dyn sillichst dreame.

VI
Dan sjoch ’k de dichten oan dy’t ik gearbrocht ha;
’t Is goed, ’t is tsjoed, mar wêrta tsjinje hja?
– In jonge earne, en in wrâld giet iepen,
De sinne, mem… It doel? Dan kòmt it sa.

Ik bin fan ’t lân, fan boere‑ en doarpster folk,
En fan it lân kaam my myn ljochtste liet.
Wol mannich man fan Fryske boerestam
Mocht ik in lokglim jaan dy’t net fergiet.

Hja sjogge wer it hûs op ’t âlde stee,
De heit en mem en al it warber folk;
De ljochte dyk, it klaver‑boarde paad
En út it deisk bestean de bylden goed en nolk.

Dizz’ dagen drag’ hja heech de lodde út;
Wa spriek syn rom as ik? En wa dy’t seach
It lytse sa: yn ’t bûthús ’t strieljend stof
En yn ’e lege skuorre it touterjend reach?

Mar dan de stêden; haww’ jimm’ rizen sjoen
De sterke tuorren fier oer ’t flakke fjild?
O bouwen, heechste died, hoe hat dyn dream
De siele’ jonge drift omhegen tild!

Fan ’e dyk ôf har te sjen oer blanke see!
Is eltse stêd dan oerd, útgeand yn ’t wiet?
Dêr foar dy wint hja heel de hoarizon,
En mêst en skoarstien haww’ har machtich liet.

Mar o, do Wynering fan ’t boerelân,
No moatsto net yn al te hege moed
De stêd beneame as in kwea gewas,
Foar fromme lânfeint in fertokjend tsjoed!

Ik lies dochs ek fan ‘leave stêd’: in frou,
Dy’t har beskreau en dêr har wente hie.
En wy dy’t garje, hy dy’t skoep,
Hja karden ’t libben stêdsbyld ta har die.

Do seist: it is de grutte stêd dy’t ik mien.
     – En dy kensto? Har siele is dy nei?
Wa binne wy te fieren sokken spraak?
Betink: hjir kaam it grutte en socht syn wei.

Komt na de doodse winter
de warme lentezon,
Dan brengt ze ’t jonge leven,
ontkluistert beek en bron;
Dan steken bonte bloemen
haar kopjes boven d’ aard,
Dan komen weer de vogels
en vullen bos en gaard.

De nachtegalen zingen
van liefde, schoon en waar,
Zij zingen voor hun liefje
en spreken slechts tot haar.
De vinken keuv’len vrolijk
en ieder doet zijn best:
Straks bouwt zich ieder paartje
te zaam een aardig nest.

Zo schijnt de zon der liefde
in onze gouden tijd:
De lente van het leven
is, liefde, u gewijd.
Gij doet de schoonste rozen
ontluiken in ’t gemoed,
Laat reine tonen ruisen,
zo wonder vol en zoet.
O.

Soms effen komt er in glim fan jeugd
– In striel – as fan tweintich jier;
Om dy hinne lizze de lânen sa blank,
Op ’e flecht elts lef beswier.

Dan earder dagen. De dyk bekleaun!
Dêr bloeie de wûnders op:
De sulveren skippen; it weachgebrûs;
De lokjende fûgelrop.

Sa sjochste dyn libben: de dagen fergean,
Mar waachse ta libbene stoet,
En efteroan, yn ’e rige steld,
Do sels yn ’e skyn fan hjoed.

Dat is dyn ryk; sjochoan, betink!
Sa wie it dy beskern;
It is, en útdien kin it net,
It byld giet net ferlern.

En alles is dinen: it deisk gewraam,
It bloeiende maaiefjild,
En inkeld in loaits, út it sljochte wei
Oer seeën en bergen tild.

Ik bin mar in lytse bourgeois.
Gjin erfomke nimt my mei nei syn bankklûs,
En gjin arbeider yntrodusearret my yn syn fakferienigingsgebou.
Mei tûzen triedden sit ik fêst oan it libben fan de koelak.
Myn heit en myn pake hienen mear as twa kij en in hokkeling,
En wis wol lieten hja arbeidzje foar lean.
Net as in frjemd kaam ik yn it bûthús
Om de waarmte te siikjen en it ljocht fan de lantearne.
Al in pear slachten hienen myn âlden har erf;
Hoe soe ik oars de hoarnlegers witte en al de gewinten
Sa as dy har foegje.
En de âlde huzen nei fekken bemetten?

Mar no kin ik net wêze as de yndustrieel,
Ik kin net de barns fan galvanisearre izer besjonge
Of de machtige fjilden dy’t de motor bestrykt.
Ek kin ik net as de wrâlddichter wêze,
As er Flaanderens flakten besjongt, heech as ien dy’t it net
oandocht;

Om’t ik hear by har
En yn har eigen taal sjong ik foar har.
Sa sil ik wol bliuwe moatte wa’t ik bin,
Fêst oan it ferline en it Fryske fielen;
De wrâld sil my gjin acht slaan,
Mar faaks sille my tadien wêze
Dy’t stienen op ’e terp en de himrik ôfeagen.

Ik bin net oars as de âlde boer
Dy’t stiet by de bûthúsdoar;
Om it hûs de lânen lizze te pronk
Yn ljochtste maitiidsgloar.

De feint mei it kret draaft de planke lâns,
De boer komt net fan it stee.
Yn drôge sjocht er de fjilden oer:
Lei er ea sa’n simmer ree?

Ik bin net oars as de karreman,
De swalker troch waar en wyn;
Mar no yn ’e drokke maaietiid
Hoe helje de froulju him yn!

De sinne blinkt sa ljocht en heech,
De lepen roppe aloan;
De fleurige fuorman laket blier,
Noch effen by Afke oan!

Ik bin net oars as de arbeidersman,
Dy’t sneins syn wille sa hat;
Dan leit er yn skeante fan ’e dyk
En hat fan ’e wrâld wol syn part.

Lit do dy mar wierje, myn âld brigadier,
Wêr it wyntsje oer dy hinne lûkt;
It sâltige gers is fyn en ticht,
It bleke fliekrûd rûkt.

Faaks bin ik net oars as de dogeniet
Dy’t rekke fan it paad,
En heite hiem net fine kin,
Alheel fan ’e wyldsin laat.

Hy sjongt syn liet. Ei harkje net,
It kweade lokket sa;
Sa’n wylde ruter nimt jimme mei,
En net nei tsjerke ta!

It lûkt my jimmeroan. In ljochte dei
Yn ’e iere maartetiid: It nimt my mei –
Wêrhinne? ’t Hat gjin doel; in dichtersgong
Oer blide wegen en troch dagen jong.

Foar oeren, plôke fiere jierren oer,
Haw ’k yn ’e weach beheind gielgoerde djoer.
En noch; is mei de jeld it bloed ferskrield,
Ik wit har djip fan ’e âlde gloed trochstrield.

Sa haw ik glâns dy’t ljochtsje en hoede kin,
As ik, âld swalker, my op ’t dicht besin.
En ealste skyn, dy’t oer de rigels falt,
Is fiere glim fan jonkheids dreamgestalt.

O wûnder stik! Wer libbet wat ferstoar.
Is it fergûn? It stiet as ’t hjoed my foar.
O siele, spegeljend ta klear bestean!
– Kin út der sielen’ siel dan eat fergean?

Wat namme mei it ha? ’t Is leafde en klacht,
It is de goede ierde’ rike dracht.
Fan lûd en ljocht is it de foarse stream,
Fan sprook en byld de himmelwide dream.

– De loft is klear. Nei alle siden út
Rinn’ wegen. Foarjier hat al nij gelút.
Lit hjoed noch siel’ har ierdsk ferhûgjen ha,
Moarn giet it beskate nei ’t ûneind’ge ta.

De sinne en de klaver, dat is ommers al
Wat minske hawwe moat fan himmel en fan ierd’;
De waarme gloed, it ljocht: in himmelfal,
En ’t libben út de grûn omhegens fierd!

O groede‑suster, ierde‑mem, god‑ljocht,
(It is dochs mear as h e i t? Dy sloech ik oer
Yn ’t wrâldbestel sa’t ik it foar my brocht.)
O ljochte trits fan ’t goed dat my wjerfoer!

Sa rûn ik dêr, in dierke yn Gods wrâld,
In bern allyk dat wit fan tsjoed noch from;
It nimt de oefte oan fan ’t albewâld,
En hat de free en sjocht nei wet net om.

– Mar haw ik ek net kwea it kweade sein,
It goede goed? Haw ’k net de wet betocht?
En as sok heidens moarnsskoft is fertein,
Haw ’k moedich net nei heger wiisheid socht?

– Hasto ’t lân fan jonge langstme
’t Hege lok op ierde fûn?

Fier haw ik myn dreamen weide
En de himmel iepen sjoen.

– Mar do wiest in ienlik swalker
En de leafde koesto net.

Ljochte ierde wie myn leafde
Mei har hertslach gong myn hert.

– Lyts en earmtlik wie dyn libben
En dyn krêft wol ier fergien.

Mar op sêftste amme triljend
Haw ik Skiente’ lûd ferstien.

– Asto weitsjochst, sill’ net bliuwe
Treastlik, leaven fan dyn bloed.

As dit eigen libben bloeide
Nei syn aard, dan is it goed.

Lyk as yn jonge tiid myn rinnen sneins,
Troch ’t simmersk lân, mei âld’re trouwe freon,
Sa wêze, maten, jimme reis mei my;
Hjoed hat wer wat fan d’ âlde langst my dreaun.

Hoe gûnen wy – wie ’t jimmer sinne en ljocht? –
Mei flugge stap de blide lânen yn!
De frjemde paden brochten wûnd’re njû,
De geaen leinen yn in nije skyn!

O ’t binnenpaad de blanke finne troch!
Gjin swieter stee as dêr’t de klaver rûkt;
Hjir oer in hout, dan wer in foarhaad lâns;
O, hoe’t ús – bern – dochs jimmer wiksel lûkt!

Koesto dat doarp? Sjochst hoe’t om hege terp
De feart him slingert? ’t Hiem nei ’t wetter ta,
De huzen stean yn ’t rûn; op heechste kling
Leit frij it hôf; de winen sprekke ’r sa!

Sjochsto dat hûs? It bochtich tek is grien,
De âlde ruten jouwe lytse dei;
Mar wite râne siert de muorren op,
En ek foar hûs d’ abeeljen pronkje ’r mei.

Sjochsto dat hôf? In mânske rige stiet;
Oer har binn’ ropp’ge stoarmen gien,
Mar sterk haww’ hja de earmen bûgd
En hjerstmis as in kening stien.

– O freon, Jo binne wei; wy haww’ Jo brocht
Nei ’t lêste stee; en wat ik sjong is wei,
Of hast fergûn – o, ûnbegryplik eat!
Ferstoarn, fergûn en dochs yn ljochte dei!

Dichters
In ‘drapa’ op âld Yslâns folk hie ’r dicht:
De man trije-pinning wie ferearings plicht;
Dat waard in weldich swiere mantelspanje!
– En hoe hie Wûnser Knillis ’t baitsje ticht?

Aldrussysk kleierswyfke
Elts wist, hja kaam ta kleien dreaun, net bean.
Djip yn har libbe heel it foltsbestean:
Hja brocht it út yn ’e âlde, hieme rigen;
De rouste spotter liet syn triennen gean.

Wy
De kleisang is net mear poëten’ rom;
– Fier fan har ôf ’t analfabetendom.
Mar as der ien oer ’t boekje sit te skriemen,
En wit net hoe, ik laitsje dêr net om.

O koele klearens fan ’e maaie‑dei!
O blanke see, dêr’t triljend ljocht yn blinkt!
O wide koepel, dêr’t de ljurk yn riist
En troch de wulven ierde’ wille klinkt!

Sêft rûst de see; it lân fan blide dream
Leit iepen; ’t is de dei, de stûn’,
Dat kwea en ûnlok fan ’e siele falt
En ierd’ en himmel gean yn ’t hillich bûn.

Hja jouwe it ealste dat de siele wit,
Ta gouden feest; de ierde keart har hert –
In blom dy’t iepen giet as ’t deiljocht riist –
De leafde ta, dy’t sinne en ierde omfet.

O lytse wrâld, dy’t geit fan grutte tiid,
As sjongersfeint wol dichter winne woe,
Wiid om my hinne leit in grutter lân:
It hat syn ein as ’t iv’ge einje soe!

O, de ljurken dy songen sa lûd, sa heech,
Fan ’e himmel dreau it lok omleech;
In blanke gouden sinne
Lei gloed oer alles hinne.

De beammen stienen sa stil oan ’e wei,
Mar yn har bloed wie de soele dei;
De sterke knoppen stribben
Nei nij en hearlik libben.

Om it âlde hûs lei it hiem sa grien,
Dêr haw ik in tôch te dreamen stien;
En de blide jonge strûken
Dy striek ik sêft oer ’e tûken.

Yn mimer tocht ik myn libben nei –
Stil waarden alle fâlden wei,
En ljochte, lichte freugde
Wie alles wat my heugde.

It moaie griene
is yn ’e greiden.
It kleare blauwe
is oan ’e himmel.
It hege sjongen
is yn ’e loften.
It bliere laitsjen
is yn myn herte.

Fan ’t nije sprútsel
grienje de hagen,
Mei ’t blanke bloeisel
pronkje de hôven.
De jonge maitiid
strúnt troch de geaen,
Alles betsjoent hja,
dy moaie, leave.

Foar memme doar stapten wy yn;
Wy wienen net sa moedich, rju dingen joegen ús soarch.
Mar rêstich naam ús sjauffeur de bochten
Fan it doarp‑stêdsje en ear’t wy ’t wisten
Wien’ we oan ’e seedyk.
De motor sette wat oan; hy spûn en snoarke
En soms effen rêchwipte de auto
As in streakjend poeske.
En foarby fleagen de húskes dy’t ik sa goed koe.
En foarby de pleatsen dy’t ik sa goed koe,
Mar no swijend en sûnder bewenners;
En foarby de greiden mei wat donkere winterskiep
En iepenbrutsen bou dêr’t seefûgels saaiden.
Ien mânske kob siet op ’e reed;
Rotgânzen wienen der net,
Wêr soenen dy no har lieten sjonge?
O hoe deadsk is dat stille fjild, myn freonen hawwe my
ferlitten!
Oan ’t ein noch effen boppe de see swaaie de libbene
basaltblokken,
Mar de auto kriemt.
En set ús del foar de trein fan 11 oere 11.

Mei dy noch tinke dat finneleech,
Sa wyt fan klaverblom?
Hoe hong er de swietrook yn ’e loft,
Hoe djoeiden de holders om.

De famkes sieten yn ’t sêfte gers.
Ien lake sa gol en blier;
Doe hasto in hânfol blommen nomd
En har struid oer it gouden hier.

En mei dy noch tinke dat miedelân
Yn bûnte maitiidspronk?
Hoe’t poarper de fine sweltsjeblom
En blau de ferjit‑my‑net blonk!

Foar ’t moaiste famke hieste socht
De moaiste blommen yn ’t lân,
En laitsjend, witst noch? hâld’ hja dy ta
Har blanke, sêft‑read‑trochskynde hân.

En witste noch fan dy simmerjûn?
Wêr bloeid’ ea de linebeam sa?
– It hele stedsje wie fol fan ’e rook –
Troch ’t beamt blonk de moanne dy ta.

Dêr kaam it famke; in tûkje briekst ôf,
Hja naam it mei laitsjend each;
O, hoe’t har hertsje, do lokkige biis,
Dy bliid temjitte fleach!

Ferlieze en ferlitte –
Kinn’ wy elkoar noch ferstean?
Al myn frjemde wegen
Koenen Jy net gean.

Al myn frjemde freonen
Haww’ neat gemien mei Jo,
Myn libben is striid en sûnde –
Wat bin ik noch foar Jo?

Dan sizze Jy sa rêstich:
Do bist myn eigen bern,
Tinkst, ik sil dy net hâlde?
Tinkst, ik jou dy ferlern?

En hie dyn hert yn sûnde
Fierwei begroeven lein –
Mienst, ik soe dy net fine
Wie ’t ek oan ierdryks ein?

Ferlieze en ferlitte –
Mem, ’k sil de reis begjinne,
Alle frjemde wegen
Moatt’ nei Jo ta rinne.

Ut it Platdútsk fan Helene Brauer

In memmetrien

Sûnder earnst of stjoer of rede
Wie er op in dwylpaad gien;
Heitewurd mocht net behind’rje
En gjin preek ek hat wat dien;
Doch hy ’s as mei hannen omkeard
Fan in ink’le memmetrien:
Ja, as ’t koel ferstân moast oerjaan,
Waard noch hertespraak ferstien.

Frysk siswurd

‘Bernetriennen druie op; memmetriennen lykje troch!’
Dy’t dit siswurd koe betinke, hie wol op de saak besjoch.

Noch in Fryskeigen wurd

Wylst ‘frouljustriennen’ men los hinne seit,
Men neidruk op it wurd fan ‘memmetriennen’ leit.

Memmetriennen

Dat seinen de âlden goed, as myn begryp it wyt:
’t Sit slimmer dat de mem, as dat it berntsje kryt.

Frij nei J. Cats

De sleat mei kikkertsblom,
De úttrape wâl in byt begroeid,
Ofearte pôle en tehaff’le reid –
De miedkraach mei syn dracht
Fan klaver, blommeguod en al
Wat op ’e seine wachtet,
Kaam gear yn my.

It lûd, dat fan ’e hiemen komt,
It balten dat oer ’e lânen klinkt,
En al ’t bedriuw
Dat libben om my hinne giet
Kaam gear yn my.

It folk dat hjir syn wenstee hie,
En wat der bodde en wrotte d’ ieuwen oer,
En al wat hjir troch bloei en stjerren gong,
Kaam gear yn my.

yn in boek oer Frieslands dichters

Der binne Fryske fersen wêrfan ik, eltse kear as ik se wer sjoch,
sis: wat is dat moai!
Meie sokke dichters no mei de namme, dy’t hjir hoppe stiet,
neamd wurde?
Nee! sis ik, dat kin ik net bêst hawwe, teminsten net yn in
boek foar Hollâners bedoeld.
Sa’n ien nimt syn Ten Bruggencate en lêst dêryn, ‘minor: van
den tweeden (of derden) rang’.
‘Ha,’ seit er, ‘it kin dus ek fan de tredde rang wêze.’
Mar ik sis : ‘Kom do mar ris op mei in poëem fan dyn Masters
dat my mear docht as dizze Fryske fersen.’
En dan hat er neat mear te sizzen.

Ik bin mar sljochtwei master yn ’e stêd
En doch wat de dei my jout;
Ik haw gjin diel oan ’t grutte wurk
Dat wrâld syn foarmen bout.

Mar oan alle fielen haw ik part
En licht ferweecht it moed;
Nei ’t fiere blau de siele rikt
Nei d’ ierde giet it bloed.

Sa kin ik sjonge foar freon en folts
Fan ierde en ’t hege ljocht;
En fan wat siele en sinnen lûkt
Haw ’k yn myn sangen brocht.

En faken op in stille snein,
As d’ ierd’ sa rêstich leit,
En ’t leaflik ljocht nimt alles op
Yn syn ûneindichheid;

In spitske tsjin ’e blanke loft,
In mole oer it fjild;
Al ’t ierd’‑bestean, in wûnd’re dream,
Yn hege himmel tild. –

Dan tink ik: koe dy stille noft
Net duorje jimmerwei,
En ’t opgean yn it blank heelal
In lok fan al‑den‑dei?

Mar ’t giet net oan; de tocht fan ’t hert,
It lege wramen bliuwt –
Oant wer in dei fan dream en dicht
Syn leaflik wurk bedriuwt.

Soms binn’ hja my sa nei, dat ’k foar my hinne
Har rigels jimmer wer beprev’lje moat;
As by in mem de bern: hja bliuwe
Mar yn ’e eageweid en woll’ net fuort.

Hja binne opkomd út myn bloed; yn noedlik skeppen
Haw ik har foarme as myn einliifs bern;
Ik haw har heind en opbrocht nei de sede –
Dochs oan de kliber net de frije gong ferlern.

Dizze binn’ jong; mar inkeld koe it wêze
– Sjoch ik har letter oan – : ‘haw ik dy wûn?’
Eat bûten my hat him ta libben bylde,
Sa hat in macht’ger wâldzjen foarming fûn.

Der leit oan ’e noardein in lântsje leech,
in lântsje leech,
En ienlik leit it strân,
Dêr blinkt de see, mei skippen fier wei,
mei skippen fier wei,
Dêr is myn heitelân.

Ik sjoch oan ’e himmel de wolkens gean,
de wolkens gean,
Dy komm’ oer it blauwe wiet;
En nei it lântsje driuwe se ta,
driuwe se ta,
En in reintsje falt er swiet.

No leit it erf op greiden en wâld,
op greiden en wâld,
En ’t nôt, dat stiet sa skoan;
En do leist stil, myn lântsje grutsk,
myn lântsje grutsk,
Mei al dyn pronkklean oan.

Blonk net de fleugel as goud op ’e toer,
as goud op ’e toer,
As de klok lette op ’e jûn?
En it fjild oer bloeide de hagedoarn,
de hagedoarn,
En it gea lei swijsum yn ’t rûn.

Dan glânze as sulver ûneindich de see,
ûneindich de see,
En ebbe kaam en floed;
En brûzen de weagen mei krêft oer ’e waad,
mei krêft oer ’e waad,
O, hear dat djippe lûd!

Hoe blynje de wolkens, no ’t skimerich wurdt,
no ’t skimerich wurdt, –
Hear ’k dêr net dyselde klang?
Och, nee, it kaam út myn eigen hert,
út myn eigen hert,
In sêfte wemersang.

Nei it Platdútsk fan Klaus Groth

Twa finsters hat myn hûs.
Ien op it stêdsgewoel; de minsken komm’ en gean.
Har ropt it deiske wurk; mar ek op ljochte baan
Wol siikje elkoar de lange donk’re rigen
En ’t libben giet nei ’t oare libben út.

De swiere weinen rôlje ôf en oan
Fan havenkant,
Wêr’t mannekrêft bringt lêst op lêst omheech.
Want tûzen skûten brochten
Wat d’ ierde joech. O sjoch de fleur’ge mêsten,
De wimpels slaan in wyske!

De hege skoarstiens witte it nije libben;
Mar fan ’e âlde tuorren komme galmen
En troch ’e loften trilje lûden fan in fiere tiid.
O machtich wêzen,
Hoe jout him alle ieuwen’ wûnder yn dy iepen!

*

Op ’t wide fjild sjocht ’t oare finster út,
De lânen lizze blank yn sinneskyn,
It hege ljocht besylt har blauwe see.

En eindleas fier giet it ferheard gesicht;
In wrâld leit iepen. Hûndert doarpkes,
Waans tuorren winke.
Sjoch, dêr haw ik hoasfuotling d’ ierde field,

In berne earetsjinst; dêr wie it grutte boartsjen
Mei d’ eleminten sels.
En dêr, in sill’ge pinksterdei,
Lei ’k skriemend, lokkich.
Wie my net alles jûn
Yn ljocht en blommen en yn fûgelsang?

O, smyt it finster op! It suver lok
Fan apelbeam en lyster mei no komme,
Op ’t sudewyntsje lit it binnendriuwe.

’k Sjong net it liet fan heel in wrâld
En alle minskdomm’ wee;
’t Komt net út it rotsich berchtme op
Of út ’e grize see.

It is mar eigen lok en leed
Dêr’t ik fan reauntsje kin;
’t Giet de bewende paden lâns
Fan libbens âld berin.

Ik sjong fan hege himmel net
En Gods gruthearlik hûs;
My klonk net boppe stjerlik skaai
Dok hillich harpgerûs.

It is myn ierde, eigen grûn,
It is it goede ljocht,
De siele, dêr’t ik part oan haw:
In bern, ta wêzen brocht.

Ik sjong fan dea en stjerren net,
It aloermachtich ein;
My is fan fromme lokynsmert
De hege treast ûntsein.

It is it libben, waarm en sterk
Sa as it riist en sinkt,
As mei de siken tilt it hert
En heechste leafde drinkt.

Myn maten, dat binn’ dy’t as jonges
Opgroeiden yn ’t Fryske lân;
Yn ’e finne en op ’e buorren
Dêr haww’ hja har wille hân.

Dat binn’, dy’t kamen út pleatsen,
Sa smout yn it beammegerûs,
Mei wyt‑en‑griene skuordoarren
En in heablok nêst it hûs.

Dat binn’, dy’t de greide rûkten,
De kij, it gers en de grûn,
En dy’t de tsjernmole hearden
As de brune syn paadsje fûn.

No binne hja fuorttein om utens,
Yn heger of leger steat,
Mar ik wol foar har sjonge
Fan wat gjin ien fergeat.

Hja binne noch myn maten
En moatte my ferstean;
It liet fan har eigen libben
Dat moat har oan ’t herte gean.

Nei oanlieding fan in útlitting fan Jan Melles
yn ‘Libbensleare for de Fryske nasjonalist.’

Myn poëzij is de dream fan in sneinteneimiddei as
de sinne skynt,
En de sinne bringt my wer de libbene dagen fan myn jonkheid.
Nee, dy dagen wienen net altiten lokkich, mar ek wol ris mei
tsjusterens en fertriet,
Mar wat no de sinne is, dat wie doe it grutte libben sels.

Mar it libben fan de man hat net wurde kinnen wat it wêze
moast,
En de man hat tagong socht ta herinnerjens kostb’re
gielgoerde
– O de lûden fan it foarjier, o de roken fan de simmer! –
En ta it ferline fan de geslachten, dêr syn bloed út fuortkomd is.

Earst de âlderdom hat mei wat wiisheid oerwinne kinnen,
En foar wat ‘moai en suver’ hjitte hat hja de dingen fan de
minske steld,
Sa fier as myn freonen it mei belibje kinne.

Ien mei de Fryske greide bin ik en neat haw ik ynliker leaf
hân as dy.
In paad yn ’e finne, dêr’t oan wjerskanten de klaver opbollet –
Kinsto it litte der in hânfol ôf te skuorren? –
It leech fan it miedlân, dêr’t de raaien dy oer de knibbels rikke!
Ik bin gjin stedman, dat ik by droechte fan it moaie waar roppe kin,
Mar net ien sil it sa oangean as al it goede op jin takomt.
Sa hat net in Marsman it Hollânske leechlân beminne kind,
Dêrfoar moat ik nei de bijen fan Emily Dickinson ta,
Of ik moat Keats ha, as er op in opstap springt om de floed
fan it lân te sjen.

Kultuer is tsjinwurdich in magysk eat dat de sielen behearsket;
Dr. Van der Wielen en frou FaberHornstra binne dêrfoar
oer in Rie steld.
Wy wisten it net, mar ús earste kultuer sil west hawwe de
printen fan Kristens reize en fan Dútske romantyk;
En it lêzen fan Negerhut en Goudland en fan Edelhart en
Vrijkogel
En in inkeld feuilletonstik mei dy frjemde nammen.
(Wie der net wat as ‘teestove’ by?)
En no haw ik 50 jier en langer oan it dichtsjen west,
In sirkel haw ik lutsen om de Koarnwerter toer hinne,
En wat der binnen lei fan it âlde Wildenge haw ik ôfrûn en
belibbe.
En it soe wêze kinne dat ik dêr mei ek eat fan kultuer
opbrocht hie.
Haw ik net fan in man heard, fier útstekkend boppe
de mannichte,
En naam er net moarns earst yn ’e hannen de dichten fan
Obe Postma?

oan Brolsma

En noch, myn freon, as foarjiers glinster blinkt,
As oer de pleats de hege lûden gean,
Dan mei jo op te gean de wegen út,
No hjir, dan dêr yn blide oandacht stean!

Idylle? Mar ek sûnder tragyk net:
In widdo’s bern dy’t memme hûs ferstjit,
Of Lammert, fan syn heit in meunster neamd,
De wrotter dy’t, ta dea, de heit ferlit.

In jier, in libbensgong. De winterkjeld;
In stjerrenacht; it wurk; in swiet muzyk.
Jo komme ús net mei moard en galge oan
En skromje yn tsjusternis gjin ljocht ûntwyk.

Sa grut as Fryslân. Is it goed? te min?
Sok wurd haw ’k earne fan my sels ek sein;
Wy hinne bruorren: sjoch ús wêzen oan,
In selde mem hat oan it boarst ús lein.

Ik seach de jonkheid kearen fan it feest,
In striid fan krêft en jeugd, mei sang en rop;
Op ’t skouder los de kleurige banier,
It iepen wezen ljocht fan sinnegloed. –
In oare stream, op ’t lichte, flugge wiel,
Strykt my foarby, de fleur’ge fierte yn;
Ik, op myn rêstich paad, lit jeugd betsjen,
En drink it lok fan simmer en fan ljocht.
Bliid leit de greide yn rynske pronk; de pleats
Op ’t oerâld stee is ien mei hôf en fjild.
Ik skôgje yn dream de wide lânen oer;
Hja binn’ my nei: ik wit har âld berin
En seach wa’t har befredige as syn erf;
Wat frjemdte wie dat is as eigen hiem.
– En wer sjoch ’k nei wat rêd foarby my teach,
De libbensstream, dy’t giet sa as er moat.
Farre fuort! Lit wyn dy troch de hierren sûze,
Ik lit oan jonkheid jern de grutte wegen,
Myn dream giet iepen wol op stille paden.

De beanhearre waait oer ’e diken,
No stiet wol de simmer ta wiken;
De greiden lizze sa slûch,
Nachts frieze se wyt en rûch.

De beammen stean as yn goarre
De blêden droech en fertoarre,
In inkele miedeblom
Hinget heal ferwile om.

En regearret hjoed al de sinne
Oan ’e blauwe himmel allinne,
Gau sakket er wurch nei de grûn
En al te ier komt de jûn.

Want wol stiet de simmer ta wiken,
Dit binne de lêste siken,
Ien sucht, en hy hat der west;
Dan beart wer de rouwe hjerst.

Myn jonge freon, de arbeider fan it seeplak, soe net
     ta deselde wrâld heard hawwe as ik?
En dy genoat fan myn jonge tiid oan ’e seedyk, dy’t ik freegje
     wollen hie : ‘Bouke, as jo no op jo libben tebek sjogge, wat
     sizze jo dêr dan fan?’
 
Hawwe der huzen west dy’t my neier wienen as de dykhúskes
     en in inkeld oar hûs sûnder namme, sa mar yn ’e greide set?
Hawwe der libbens west dêr’t ik my sa goed yn bejaan koe
     as yn dat fan dy jonge kearel by de seekant wei
     dy’t boerefeint en arbeider waard?
 
Is ús mienskip sa lyts dat sokken ta in oare wrâld rekkene
     wurde moatte?
Is myn dichterskip sa beheind dat it foar sokken
     neat te sizzen hat?

Hja sizze: wrâld is min; yn skoaiers keet
Moat húzje ’t wurksum folk, tegnjidde en strûpt;
Syn bodzjen hat gjin frucht. Foar wyld groeit op
’t Wankleurich skaai, dat yn ’e goaten krûpt.

Hja sizze: ’t folk is dom; it kin net sjen –
Utsein it lytse tal dat, begenedigd, wit –
De hege seine fan it godlik mal,
Sa as ’t foar har ferklearre eagen stiet.

Hja leavje, sizze hja, it minskdom wol;
Hja roppe it gear en sprekke lûd en fel,
Hja sette er op har lichem en har siel:
Tebrutsen stroffelje hja by ’t platform del.

Har leafde foar it earme folk is grut!
– En giet dy leafde nei syn libben út?
Nimt hja syn wêzen op, syn wille en wurk,
Syn siele, dy’t hja, machtich, yn har sels beslút?

Is it it dichtsel net fan eigen siel
Dat hja foar alles leavje? Eigen drôg’ en sin?
Is ’t hearsksucht net, dy’t strang de leie hâldt,
De fliten twinge wol yn ing berin?

Kinn’ hja de Macht’ge net dy it libben driuwt? –
Binn’ hja gjin diel fan him? Ut oare wrâld
In frjemde Geast, dy’t hâldt it minskeguod
Foar boartersreau en wrot en brekt en stâlt?

Hy nimt har út ’e grûn en set har del
Nei it bestek, net achtsjend de natoer.
Wurdt it gjin kostlik park? Mar dea komt mei,
En yn ’e woestenije bliuwt gjin libben oer.

Wat hasto brocht? – Ik wit, do haste nomd.
In bertling yn âld Fryslâns tún bist komd;
In nimmer wiest fan jeugd, fan âldene soarch en hoed’,
Fan freonen, masters froed.
Fan see en sinne, d’ eleminten ta dyn maat,
Fan dreamen boppe ierd’ en hjoed.
In nimmer wiest; do hiest in langjen yn
Nei minskene witten, nei de eale skyn
Fan keunstich byld, lyk as in bern nei blomt’.
Sa haste wûn wat boppe ’t oare giet.
En dêrom moatste jaan.

Net alles, freon, hast neamd; faaks wie er ek
Wat better bleau ferswijd. Mar dan wat ’k joech.
Ik wie in nimmer, mar yn my wie ek de twang
Ta bouwen en ta jaan; en as it lok my kaam, in drang
Ta dichters taal, de swiete poëzij,
O ljochte dei, as ’t libben sa as mylde dream ferskynt!
Mar èk sa ljocht, as it begripen bynt,
En ta ús witten bringt wat fier yn ’t wylde lei.
Fan beide haw ik oan Fryslân jûn ta har bederf,
It is myn oanbring yn har geastlik erf.

No komme op myn dagen
In ljochte, blide stoet;
Mar oan myn eagen fiel ik:
Hoe frjemd is ’t my te‑moed!

In stimme sjongt der beevjend
In sang fan âlde tiid,
En jonge gloed en langstme
Fertrilje yn it liet.

Sleau en ferwezen rin ik
Te skoffeljen bûten ’t paad,
En bin mar wat oan ’t reauntsjen
Fan ûnwiis dreamen laat.

O wei, o wei…! Mar strieljen
Ut ’e ierd’ komt op my ta.
Myn fuotten yn har taasten
Kenne wrâlds oerbyld sa.

De jûn komt en de hjerstwyn waait,
De rypkjeld spint om de spjirren;
O krús en boek en mûntsgebed!
Wy moatt’ allegearr’ hjir fandinne!

It heit’lân wurdt dizich en tsjuster en âld,
Sleau rinne de hillige boarnen:
Do goadenwente, do grienjend wâld,
De bile leit klear foar dyn stammen!

En wy tsjenn’ stom, in fersleine kloft,
– Utdôve binne ús stjerren –
O, Yslân, do izige rots yn ’e see,
Riis omheech út nachtlike fierte!

Riis omheech en nim op ús swalkjend skaai –
Op skippen mei drakekoppen
Komm’ d’ âlde goaden, it âlde rjocht,
De âlde Noarmannen komme!

Wêr de fjoerberch lôget, de jiske falt,
Stoarmweagen de iggen beskomje,
Op dy, do stege ein fan ’e wrâld,
De winternacht woll’ wy ferdreame!

Nei it Heechdútsk fan J. V. von Scheffel

Oan ’e kym, de sulv’ren‑grize,
Stjert novimbers stille dei;
En út wolkenreach en dize
Wûnd’re foarmen steatlik rize
En hja nimm’ in libben mei.

Alde dreamen, lang fertige,
Jou har iepen op ’e nij.
Al myn leaven, freonen, migen
Komme op yn lange rigen;
Heel in wrâld giet my foarby.

Earst myn jonkheids eigen sibben,
Sjoch se stean yn ’t sêfte ljocht!
Of ’k hja mett’ yn dream of libben,
Hoe’t hja ta ien stoet beklibben –,
Yn in freonerûnte brocht!

Dan ferlines bylden, sjammen,
O, myn âlden my sa nei!
Earb’re húslju, feinten, fammen,
Bern fan hege Fryske stammen,
’t Komt út skiere fierte wei.